હિંસા મુખ્યત્વે ત્યારે થાય છે જ્યારે જીવ (પ્રાણી) v દુર્ગુણો – લોભ (લોભ), કામ (વાસના), ક્રોધ (ક્રોધ), મોહ (દુન્યવી આસક્તિ) અને અહંકાર (ગૌરવ) ના પ્રભાવ હેઠળ આવે છે. જો કોઈના ગૌરવને નુકસાન થાય છે, તો તે ગુસ્સે થઈ જાય છે અને તે વ્યક્તિની વિરુદ્ધ હિંસાનો ઉપયોગ કરે છે જેણે કોઈના ગૌરવને નુકસાન પહોંચાડ્યું હોય. પૈસાના લોભથી સાંસારિક સંપત્તિ પ્રાપ્ત કરવા હિંસાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જો કોઈ મોહ દ્વારા આંધળા છે, તો ખોટા સંબંધો ખાતર હિંસક થઈ શકે છે. મૂળભૂત રીતે, હિંસા આ 5 દુર્ગુણોથી થાય છે અને આવી હિંસા ગુરમતમાં સખત પ્રતિબંધિત છે.
ગુરમત આપણને v દુર્ગુણોથી મુક્ત રહેવું અને તેમના પ્રભાવ હેઠળ ન આવવાનું શીખવે છે. એક ગુરસિખ જે ગુરુમત નામનો જાપ કરવા અને ગુરુ સાહેબની અન્ય ઉપદેશોનું પાલન કરવા માટે વ્યસ્ત રહે છે, તે પાંચ દુર્ગુણોથી સુરક્ષિત છે અને સ્વાભાવિક રીતે અહિંસક રહે છે. ગુરમત આપણને કોઈની સ્વાર્થી જરૂરિયાતોને સંતોષવા માટે હિંસા સામે લડવાનું અથવા ન વાપરવાનું શીખવે છે.
એક ગુરસિખને એટલી બધી કરુણા છે અને તે અહિંસક છે કે તે કોઈ કારણ વગર ફૂલ પણ ઉતારી શકતો નથી (અન્ય જીવોને દુ:ખ દેવા દો).